ماده ارگانیک بخشی از خاک است که که برحسب وزن شامل قسمت های زیر است:
حدود۵% ارگانیسم های زنده/ ۱۰% بقایای محصول/ ۳۳تا ۵۰% مواد ارگانیک تجزیه شده و
۳۳تا ۵۰% ماده ارگانیک پایدار. همانطور که بخش فعال ماده ی ارگانیک تجزیه می شود
جرم شکل خاک را به آسانی تغییر می دهد بنابراین خاک ناپدیدار و حاصلخیزی آن
تحت تاثیر مدیریت صحیح همچون خاکورزی، پوشش گیاهی و کشت تناوبی است.
از طرف دیگر گیاخاک ماده ای ارگانیک است که توسط میکروارگانیسم ها به موادی
پایدار تجزیه می شود. گیاخاک به عنوان مخرنی از مواد مغذی، حاصلخیزی خاک را
بهبود می بخشد و ظرفیت نگهداری آب را افزایش می دهد. همچنین گیاخاک موجب
بهبود ساختار خاک و بهبود شکنندگی آن می شود و برای ارگانیسم های زنده خاک
یک منبع انرژی فراهم می کند.
ماده ارگانیک منبع ارزشمندی از مواد مغذی برای گیاهان و ارگانیسم های زنده است.
با افزایش دما در فصل بهار و تابستان فعالیت میکروارگانیسم ها در هوای گرم افزایش
می یابد و میزان بیشتری از مواد مغذی از شکل ارگانیک به اشکال غیرارگانیک تبدیل
می شوند و در دسترس گیاهان قرار می گیرند.
ماده ارگانیک موجب اتصال ذرات خاک به یکدیگر می شود و تراکم خاک تثبیت شده و
ساختار خاک بهتر می شود. با افزایش کیفیت ساختار خاک، تصفیه ی آب افزایش می یابد
و همانطور که عوامل بالقوه برای پوسته شدن سطحی خاک کاهش می یاید توانایی
خاک برای جذب و حفظ آب افزایش می یابد.
خاک ها دارای مقادیر بالای ماده ارگانیک می توانند میزان بیشتری از آب موجود در خاک
را تصفیه کنند و گنجایش زیادی برای نگهداشتن آب دارند. ماده ارگانیک مانند اسفنج
عمل می کند و توانایی جذب و نگهداری آب تا ۹۰% وزن خود را دارد. یکی از مزایای عالی
ماده ارگانیک در رابطه با ظرفیت نگهداری آب این است که ماده ارگانیک مقادیری زیادی
از آب جذب شده را آزاد می کند.
از مقاله نقش کودها در اسیدی شدن خاک دیدن فرمایید.