عوامل محیطی بیماری

عوامل محیطی بیماری بهترین رشد گیاه در دامنه ی خاصی از عوامل مختلف

غیر زنده است که محیط گیاه را تشکیل می دهند که شامل دما,رطوبت خاک,

مواد غذایی,نور و… است.

-اهمیت این موضوع بر روی گیاهان زراعی بیشتر بوده زیرا در خارج از زیستگاه خود نیز رشد

می کنند و گیاهان زراعی اغلب در محیط و دمای کاملا مصنوعی (گلخانه,خانه ها,انبار ها)

رشد می کنند.

صفات عمومی:

بیماری های غیر زنده در غیاب بیمارگر ایجاد می شوند و از گیاه بیمار به گیاه سالم منتقل

نمی شوند. بیماری درتمام مراحل زندگی گیاه(بذر,گیاهچه,بالغ و میوه) می تواند گیاه را

بیمار کند.

-نشانه ها ممکن است خفیف تا شدید و حتی به گونه ای که حتی گیاه را از پا در آورد.

تشخیص عوامل محیطی بیماری:

گاهی دارای نشانه هایی مشخص که در اثر کمبود یا بیشبود عامل خاصی به وجود می آید.

راه دیگری که وجود دارد امتحان دقیق و تجزیه تحلیل چند عوامل مانند شرایط آب و هوایی

قبل و بعد از ظهور بیماری,تغییرات اخیر در مواد آلاینده خاک و…

_اغلب نشانه های غیر عفونی نامشخص بوده و نزدیک به نشانه هایی است که بر اثر

ویروس و مولیکوت ها و بسیاری از بیمارگر های ریشه تولید میشوند که در این حالت تشخیص

را پیچیده میکنند،در این مرحله باید:

۱-ثابت کرد که هیچ بیمار گری قادر به تولید بیماری نیست.

۲-بیماری را بر روی گیاه در شرایط مشابه به وجود آوردو

دما:

دمای طبیعی رشد گیاهان بین ۱-۴۰ درجه سانتی گراد است و بهترین دما برای رشد

۱۵-۳۰ درجه است.

کمینه و بیشینه دما در گیاهان مختلف برای رشد و توقف با هم متفاوت است بنابراین

گیاهان گرمادوست بهترین رشد را در گرما و گیاهان سرما دوست بهترین رشد را در

سرما خواهند داشت در غیر این صورت از بین خواهند رفت.

-دمای بالا موجب آفتاب سوختگی,تغییر رنگ,داغ زدگی,تاول و کم آب شدن می گردد.

-بیشترین خسارت در دمای پایین است حتی دمای بالای صفر می تواند به گیاه ضربه

وارد کند.(ذرت,لوبیا)

دمای پایین موجب خسارت به ریشه درختان،ترک پوست و توسعه شانکر نیز میشود.

تاثیر رطوبت:

اختلال رطوبتی در خاک باعث رشد ضعیف و باردهی کم می گردد,شاید از مهم ترین

عوامل محیطی باشد.

-گیاهان دچار کمبود رطوبت خاک معمولا کوتاه,سبز رنگ پریده یا زرد روشن,دارای تعدادی

برگ های کوچک و آویزان هستند که با ادامه خشکی پژمرده می شوند.

-رطوبت نسبی کم موقتی است اما اگر با باد تند و دمای بالا همراه باشد به سوختگی

برگ,چروکیدگی میوه و پژمردگی دائم یا موقت می انجامد.

-زهکشی ضعیف و غرقاب شدن مزارع باعث خسارت شدیدتر یا مرگ گیاه می شود.

پژمردگی های مکرر,ایجاد برگ های سبز رنگ پریده یا سبز مایل به زرد را نیز در پی دارد.

شرایط خیس و بی هوازی به نفع رشد میکروارگانیسم بی هوازی است ریشه هایی که با

کمبود اکسیژن روبه رو می شوند باعث شده جذب انتخابی از دست رفته و فلزات سمی

جذب شوند.

گیاهان زیادی مخصوصا گیاهان گلدانی نشانه هایی حاکی از آبیاری ناصحیح

در صورت خشکی زیاد یا غرقاب شدگی آشکار می کنند,در هر حالت برگ های

پایینی گیاهانی که به مقدار زیاد آب دریافت می کنند به طور ناگهانی می ریزند

یا زرد می شوند.

نشانه عمومی دیگر در گیاهان خانگی که بر اثر رطوبت اضافی تولید می شود

تورم نام دارد که به صورت برجستگی های زیاد و کوچک در زیر برگ ها و روی

ساقه ها تشکیل می شود ,این توده ها سلول های در حال تقسیم هستند که

توسعه یافته اند.

اکسیژن ناکافی جز عوامل محیطی بیماری

اکسیژن ناکافی با رطوبت و دمای بالا همراه است.نبود اکسیژن ممکن است باعث خشکی

ریشه ها شود.

مغز سیاه سیب زمینی به علت میزان دریافت کم اکسیژن در آن قسمت است و سلول با زیر اکسایش از بین میرود.

نور:

نور ناکافی سبب کاهش تشکیل سبزینه,رشد ضعیف ساقه,زیاد شدن میانگره ها,برگ

سبز رنگ پریده و دوکی می شود.

-با کمبود نورگل و برگ قبل از موعد می ریزد و تابش نور با دمای بالا موجب آفتاب سوختگی

می شود.

آلودگی هوا:

تمام آلاینده های موجود در هوا باعث آلودگی گیاه می شوند.برخی آلاینده ها مانند

اتیلن,کلر,آمونیوم در نواحی محدود باعث آلودگی می شود.

خسارت جدی بر اثر مواد شیمیایی مانند اوزون،اکسید گوگرد،فلورید هیدروژن و اکسید نیتروژن

است.
غلظت هر آلاینده که توانایی آسیب به گیاه را دارد به سن و قسمت گیاه بستگی دارد.

خسارت آلاینده به گیاهان با افزایش نور،رطوبت خاک،رطوبت نسبی و حضور سایر آلاینده ها

افزایش می یابد.
باران اسیدی:با فعالیت بشر، احتراق سوخت های فسیلی( نفت،زغال‌سنگ،گاز طبیعی)

باعث آزادسازی مقادیری گوگرد و اکسیدهای نیتروژن می‌شود که در تماس با رطوبت هوا

تبدیل به دو نوع اسید قوی (سولفوریک و نیتریک) خواهد شد که با باران،برف و مه به زمین

میرسد

-اثر نامطلوب بر میکروارگانیسم ها,گیاهان و ماهی های رودخانه دارد.

کمبود های غذایی در گیاهان هم یکی ازعوامل محیطی بیماری است

گیاه به عناصر مختلف ماکرو(نیتروژن,پتاسیم,فسفر)و میکرو(منگنز,روی,بر,و…)نیاز دارد و

با کمبود هر یک از عناصر علائمی ایجاد می شود که باعث تنش و ضعف در گیاه می گردد

که باید به موقع آن عنصر را در گیاه مصرف نمود تا گیاه حالت طبیعی خود را بدست آورد.

عناصر سمی خاک:

بالا بودن مقدار نمک های سدیمی مخصوصا نمک طعام,سولفات سدیم و کربنات سدیم

باعث می شود که پی اچ خاک بالا رود و آسیب قلیایی بروز کند.این آسیب در گیاهان مختلف

متفاوت است و گستره آن ممکن است از سبز زردی تا کوتولگی,سوختگی برگ,پژمردگی,

ازبین رفتن کامل نهال ها و گیاهان جوان شود.